Οι ήπιες γνωσιακές μειονεξίες, θεωρούνται ως ένα μεταβατικό στάδιο μεταξύ της κανονικής γήρανσης και της άνοιας της οποίας η συχνότερη μορφή είναι η νόσος Αλτσχάιμερ.
Πολλοί από τους ηλικιωμένους που παρουσιάζουν ήπιες γνωσιακές μειονεξίες, θα προσβληθούν αργότερα στη ζωή τους από νόσο του Αλτσχάιμερ.
Περίπου 15% των ηλικιωμένων παρουσιάζουν ήπιας μορφής γνωσιακές μειονεξίες. Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων από μόνιμες δυσκολίες της μνήμης χωρίς όμως σοβαρές ανεπάρκειες. Τα άτομα αυτά ξεχνούν τα ονόματα, τοποθετούν σε λάθος τόπο αντικείμενα και δεν θυμούνται ορισμένα πράγματα.
Παρατηρείται σήμερα σημαντική αύξηση των νέων περιπτώσεων της νόσου Αλτσχάιμερ. Στα χρόνια που έρχονται η αύξηση αναμένεται να είναι δραματική. Για τους λόγους αυτούς, είναι επιτακτικό να κατανοηθούν οι παράγοντες που προάγουν τη γένεση της εν λόγω εκφυλιστικής πάθησης.
Ο ρόλος του χρόνιου στρες, της κατάθλιψης και των άλλων αρνητικών συναισθημάτων στις λειτουργικές ικανότητες του εγκεφάλου απασχολεί έντονα τους ερευνητές.
Μια πρόσφατη εργασία από γιατρούς του πανεπιστημίου του Σικάγο και της Φιλαδέλφειας, είχε ως στόχο να εξετάσει γιατί μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν ήπιες γνωσιακές μειονεξίες ενώ άλλοι όχι. Μελετήθηκαν 1256 ηλικιωμένοι. Στην αρχή της έρευνας κανένας από αυτούς δεν είχε πρόβλημα μνήμης.
Οι συμμετέχοντες αξιολογούνταν για το πόσο επιρρεπείς ήταν για χρόνιο στρες, ανησυχίες, κατάθλιψη, θυμό, στεναχώρια και άλλα αρνητικά συναισθήματα. Μεταξύ άλλων έπρεπε να δηλώνουν το βαθμό συμφωνίας τους με δηλώσεις όπως “Δεν είμαι άνθρωπος που στενοχωριέται εύκολα”, “Συχνά αισθάνομαι ένταση και νευρικότητα”, “Συχνά θυμώνω για τον τρόπο με τον οποίο με μεταχειρίζονται οι άνθρωποι”.
Μετά από 12 χρόνια παρακολούθησης, 482 άνθρωποι παρουσίασαν ήπιες γνωσιακές μειονεξίες.
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι οι ηλικιωμένοι με τη μεγαλύτερη τάση για στρες, ανησυχίες, κατάθλιψη και άλλα αρνητικά συναισθήματα, είχαν 40% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν αργότερα στη ζωή τους ήπιες γνωσιακές μειονεξίες σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες με τη χαμηλότερη τάση για αρνητικά συναισθήματα.
Προηγούμενη έρευνα από την ίδια ερευνητική ομάδα, είχε δείξει ότι οι άνθρωποι που ψυχολογικά καταπονούνται εύκολα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από Αλτσχάιμερ σε σύγκριση με ανθρώπους που παίρνουν τη ζωή πιο χαλαρά.
Τονίζεται από τους ερευνητές ότι υπάρχουν αρκετά στοιχεία που στηρίζουν τη θέση ότι το στρες είναι παράγοντας που προάγει τα προβλήματα μνήμης και ότι δεν αποτελεί ένα από τα πρώτα σημεία της νόσου Αλτσχάιμερ.
Για παράδειγμα το επίπεδο ψυχολογικής καταπόνησης το οποίο εξαρτάται από την τάση για στρες, ανησυχίες, στεναχώρια, νευρικότητα, θυμό, δεν φαίνεται να αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας. Αντίθετα οι παθολογικές αλλοιώσεις στον εγκέφαλο που σχετίζονται με προβλήματα μνήμης και Αλτσχάιμερ, αυξάνονται με την αύξηση της ηλικίας.
Οι άνθρωποι διαφέρουν στον τρόπο με τον οποίο βιώνουν και χειρίζονται τα αρνητικά συναισθήματα και την ψυχολογική καταπόνηση. Ωστόσο ο τρόπος του καθενός έχει την τάση να παραμένει ο ίδιος καθόλη τη διάρκεια της ζωής του.
Βλέπουμε λοιπόν ότι καθόλη τη διάρκεια της ζωής, η χρόνια έκθεση στο στρες πιθανόν να επηρεάζει τις νευρωνικές δομές στον εγκέφαλο που ρυθμίζουν το στρες που τυγχάνει ταυτόχρονα να ελέγχουν και τη μνήμη.
Θα συγκρατήσουμε ότι η πρόληψη και αντιμετώπιση των αρνητικών συναισθηματικών καταστάσεων και της ψυχολογικής καταπόνησης, πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα στη ζωή μας. Είναι πολλά τα δεδομένα που δείχνουν τις επιβλαβείς τους συνέπειες για τον εγκέφαλο, τη μνήμη και τις νοητικές ικανότητες γενικότερα.
Έτσι, με σωματική άσκηση και βελτίωση του τρόπου ζωής γενικότερα, θα πρέπει να ελαχιστοποιούμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό την ψυχολογική μας καταπόνηση και τα αρνητικά συναισθήματα που μας κυριεύουν
