Γιατί είναι σημαντικός ο τύπος προσκόλλησης
Η θεωρία της προσκόλλησης αναπτύχθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950 από τον ψυχολόγο John Bowlby. Εν συντομία, η θεωρία της προσκόλλησης συμπεραίνει ότι οι σχέσεις που έχουμε με τους φροντιστές μας μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για τις σχέσεις που έχουμε στην ενήλικη ζωή μας. Όταν έχουμε έναν ασφαλή τύπο προσκόλλησης, βρίσκουμε τις σχέσεις ικανοποιητικές. Αυτό σημαίνει επίσης ότι:
– αισθανόμαστε άνετα με την ευαλωτότητα
– εκφράζουμε ανοιχτά τις ανάγκες μας
– ανακάμπτουμε γρήγορα από την απογοήτευση
– βρίσκουμε ισορροπία στις σχέσεις μας
– επιλύουμε αποτελεσματικά τις συγκρούσεις
– επικοινωνούμε τα συναισθήματά μας με αυτοπεποίθηση.
Τι είναι οι διαταραχές προσκόλλησης
Οι διαταραχές προσκόλλησης διαφέρουν από την ασφαλή προσκόλληση. Ξεκινούν συνήθως στην παιδική ηλικία. Όταν κάποιος κάτω των 18 ετών έχει διαπροσωπικές δυσκολίες, μπορεί να διαγνωστεί με διαταραχή προσκόλλησης.
«Συνήθως σημαίνει ότι ένα παιδί δεν έχει βιώσει αξιόπιστη και συνεπή προσαρμογή και συναισθηματική ανταπόκριση από έναν κύριο φροντιστή ή άλλη σημαντική φιγούρα προσκόλλησης που θα του επέτρεπε να βιώνει τον διαπροσωπικό του κόσμο ως ασφαλή και πιθανό να ικανοποιεί τις συναισθηματικές και σωματικές του ανάγκες», λέει η Dr. Sarah Bren, κλινική ψυχολόγος στο Pelham της Νέας Υόρκης.
Διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης
Τα παιδιά που ζουν με διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης (RAD) μπορεί να δυσκολεύονται να δημιουργήσουν στενές σχέσεις με τους φροντιστές και τους συνομηλίκους τους. Μια μελέτη του 2019 δείχνει ότι μπορεί να προέρχεται από σοβαρή παραμέληση ή κακοποίηση στο σπίτι.
Διαταραχή ανεσταλμένης κοινωνικής δέσμευσης (DSED)
Τα παιδιά που ζουν με διαταραχή ανεσταλμένης κοινωνικής δέσμευσης (DSED) μπορεί να μην έχουν την αίσθηση του «κινδύνου των ξένων», για να το πούμε έτσι. Μπορεί να αισθάνονται εντελώς άνετα με ενήλικες που δεν έχουν συναντήσει ξανά ή να περιπλανώνται με άτομα που δεν γνωρίζουν.
Αν και η DSED δεν είναι ακόμη καλά κατανοητή, μια μελέτη του 2018 που εξέτασε την πορεία των συμπτωμάτων της DSED στα παιδιά έδειξε ότι μπορεί να αναπτυχθεί σε παιδιά που δεν ικανοποιούν τις σωματικές ή συναισθηματικές τους ανάγκες από τους φροντιστές τους.
Τι είναι η ανασφαλής προσκόλληση
Υπάρχουν 4 είδη προσκόλλησης για τους ενήλικες:
– Ασφαλής. Αισθάνεστε άνετα τόσο με την οικειότητα όσο και με την υγιή απόσταση όσον αφορά στα αγαπημένα σας πρόσωπα.
– Ανήσυχο. Μπορεί να νιώθετε ανησυχία για το αν οι άλλοι σας εγκαταλείπουν, να έχετε έντονο φόβο απόρριψης ή να επιθυμείτε την έγκριση των άλλων.
– Απορριπτικό-αποφευκτικό. Μπορεί να αισθάνεστε άβολα να έρθετε κοντά στους άλλους, να δυσκολεύεστε να εκφράσετε τα συναισθήματά σας ή να έχετε έντονη επιθυμία για χρόνο μόνοι σας.
– Φοβικό-αποφευκτικό. Μπορεί να αμφιταλαντεύεστε μεταξύ μιας έντονης επιθυμίας να είστε συναισθηματικά κοντά στους άλλους και μιας ανάγκης να πάρετε χώρο από αυτούς.
Οι τρεις τελευταίες θεωρούνται ανασφαλείς δεσμοί, ένας γενικός όρος που περιγράφει τις διαπροσωπικές δυσκολίες και τον φόβο στις σχέσεις στην ενήλικη ζωή. Οι άνθρωποι που ζουν με ένα ανασφαλές στυλ προσκόλλησης μπορεί να δυσκολεύονται να δημιουργήσουν ασφαλείς, έμπιστους και διαρκείς δεσμούς με τους άλλους.
Πώς σχετίζονται οι διαταραχές προσκόλλησης με την ανασφαλή προσκόλληση
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι διαταραχές προσκόλλησης στην παιδική ηλικία θέτουν τις βάσεις για ανασφαλείς δεσμούς στην ενήλικη ζωή. Οι πρώιμες σχέσεις μας με τις πρωταρχικές μορφές προσκόλλησης χρησιμεύουν ως «μοτίβο» που χρησιμοποιούμε στη συνέχεια σε όλη μας τη ζωή για να προβλέψουμε πώς οι άλλοι θα μας υποδεχτούν, θα ανταποκριθούν και θα ικανοποιήσουν τις συναισθηματικές και σωματικές μας ανάγκες.
Αν έχουμε πρώιμες εμπειρίες στην παιδική ηλικία που οδηγούν σε ανασφαλή στυλ προσκόλλησης, πολύ συχνά το κουβαλάμε αυτό μαζί μας και μπορεί στη συνέχεια υποσυνείδητα ή συνειδητά να βρεθούμε να αναπαράγουμε τα ίδια ανασφαλή πρότυπα προσκόλλησης στις ενήλικες σχέσεις μας.
Πώς επηρεάζει το ανασφαλές στυλ προσκόλλησης την ψυχική σας υγεία
Ο τύπος προσκόλλησης μπορεί να επηρεάσει την ψυχική σας υγεία με διάφορους τρόπους. Οι έρευνες δείχνουν ότι ένα ανασφαλές στυλ προσκόλλησης μπορεί να διαμορφώσει τη διάθεσή σας, τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε τον εαυτό σας και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζετε. Τα ανασφαλή στυλ προσκόλλησης συνδέονται με:
– άγχος
– κατάθλιψη
– υπερσεξουαλικότητα (πιο συχνή με την αγχώδη και τη φοβική-αποφευκτική προσκόλληση)
– αυξημένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
– έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους
– μοναξιά
– μειωμένη αυτοεκτίμηση
– κοινωνική απομόνωση
– αβεβαιότητα στις σχέσεις
– χρήση ουσιών για την προσπάθεια διαχείρισης.
Ο τύπος προσκόλλησης μπορεί να επηρεάσει την ψυχική σας υγεία με διάφορους τρόπους. Οι έρευνες δείχνουν ότι ένα ανασφαλές στυλ προσκόλλησης μπορεί να διαμορφώσει τη διάθεσή σας, τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε τον εαυτό σας και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζετε. Τα ανασφαλή στυλ προσκόλλησης συνδέονται με:
– άγχος
– κατάθλιψη
– υπερσεξουαλικότητα (πιο συχνή με την αγχώδη και τη φοβική-αποφευκτική προσκόλληση)
– αυξημένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
– έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους
– μοναξιά
– μειωμένη αυτοεκτίμηση
– κοινωνική απομόνωση
– αβεβαιότητα στις σχέσεις
– χρήση ουσιών για την προσπάθεια διαχείρισης.
