Πόσες φορές η πνευματική μας διαύγεια κλονίστηκε και στάθηκε απογοητευτικά αδύναμη στην αντιμετώπιση της σκοτεινής αυτής δύναμης; Αλλά και πόσες άλλες φορές αν και σκεφθήκαμε ότι πράττουμε φαύλα, δίχως δεύτερη σκέψη αφεθήκαμε στο θελκτικό κάλεσμα των σειρήνων; Αν φέρουμε στο νου μας το πόσο εύκολα υπήρξαμε έρμαια των αδυναμιών μας, είναι πολύ πιθανό αρκετοί να απογοητευτούν, άλλοι να αφυπνιστούν και άλλοι να σταθούν παθητικά αδιάφοροι.
Σκοπός μας δεν είναι να καταδείξουμε τον λόγο ύπαρξης των παθών, καθώς αυτά «μοιραία» συνιστούν αξεχώριστο στοιχείο της υπόστασης μας, αλλά να στοχαστούμε τον λόγο για τον οποίο πολλάκις έχουν προσπελάσει κάθε είδους ενδοιασμό και μας οδήγησαν στην αδυναμία να προβάλλουμε μια σθεναρή και άξια λόγου αντίσταση.
Αν κάναμε μια προσπάθεια να απαριθμήσουμε ρητώς λόγους οι οποίοι συνδράμουν στην ευδοκίμηση της κατάστασης, σίγουρα η προσπάθεια μας θα ήταν επίπονη, ενδεχομένως και δυσπρόσιτη. Και τούτο ακριβώς θα ελάμβανε χώρα διότι η κύρια αιτία είναι μοναδική. Φυσικά κάνουμε λόγο για την πνευματική αδυναμία και την έλλειψη ψυχικο-πνευματικού σθένους να χαλιναγωγήσει και να τιθασεύσει τις άκρατες επιθυμίες και ορμές οι οποίες κατασπαράσσουν το πνεύμα και το καθιστούν υποχείριο στα χέρια του δυνάστη. Ουκ ολίγες φορές το σκοτεινό μέρος των παθών αναδύεται στο προσκήνιο και επισκιάζει το φως, το όποιο φως, το δικό σου φως.
Η πεμπτουσία του όλου ζητήματος εκεί λανθάνει, όταν δηλαδή τη στιγμή που το σώμα καταρρίπτεται και ολιγοψυχεί, το πνεύμα να φανεί θαρραλέο, ισχυρό και να μην υποκύψει. Αν αυτό λάβει σάρκα και οστά, ο θρίαμβος θα επέλθει και σταδιακά η νοσηρή αυτή δύναμη θα αποσυρθεί ενώ η ολική επικράτηση θα υπάρξει όταν το πνεύμα απαλλαγεί μία και έξω από τα διλήμματα των ηδονών και των καταστάσεων που αμβλύνουν την ακεραιότητα του πνεύματος.
Η Παιδεία σπουδαίος οδηγός και συνοδοιπόρος και σε αυτό το μονοπάτι, μονοπάτι το οποίο στο τέλος του θα μας βοηθήσει να απεμπλακούμε, αλλά και να λυτρωθούμε απ’ την δίνη και την βαρβαρότητα των παθών.
Τα πνευματικά πλημμελήματα και κακουργήματα μετουσιώνονται σε πάθη και αυτά αιτιακά οδηγούν στον ευτελισμό της ύπαρξης μας εν συνόλω. Θα επρόκειτο περί αστεϊσμού αν κάναμε λόγο για εξάλειψη των παθών, διότι όπως λέχθηκε προηγουμένως ο άνθρωπος βαδίζει με αυτά. Μόνο για περιορισμό μπορούμε να μιλήσουμε και για καταστολή των σε έναν σημαντικό βαθμό, ούτως ώστε εμείς να τα ορίζουμε και όχι εκείνα εμάς. Τα πάθη ταπεινώνουν, το πάθος για την ανατροπή της κατάστασης εξυψώνει. Εξάλλου, «θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία» και μόνο αν τολμήσουμε θα δικαιωθούμε!
